از نظر متخصصان علوم ناباروری، زوجی نابارور می باشند که اگر ۱۲ ماه پس از تصمیم جهت داشتن فرزند علیرغم انجام فعالیت جنسی طبیعی و بدون استفاده از روشهای پیشگیری، باردار نشوند.
البته این تعریف مربوط به شرایطی می باشد که زن زیر ۳۵ سال سن دارد و این مدت برای زن بالای ۳۵ سال ۶ ماه می باشد. البته ناتوانی در نگه داشتن حاملگی جهت یک تولد زنده نیز ناباروری تلقی می شود. معمولاً، زوجهای جوان سالم در طی یک دوره تخمک گذاری (یکماه) ۲۰% شانس حاملگی دارند. مشکلات مردان علت ۴۰% از موارد ناباروری است که بیشتر مربوط به مواردی مانند اشکال در تعداد، میزان حرکت و شکل اسپرم ها است.
ناباروری علل مختلفی دارد و در بسیاری از بیماران, ناباروری ممکن است بیش از یک علت داشته باشد. ناباروری ممکن است به دلیل مشکلات مردان (ناباروری مردان :Male Infertility) ، مشکلات زنان (ناباروری زنان :Female Infertility) و یا اینکه توجیه مشخصی برای آن وجود نداشته (ناباروری های توجیه نشده :Unexplained Infertility) باشد.
ناباروری اولیه و ناباروری ثانویه (Primary vs. Secondary infertility)
زوج هایی با ناباروری اولیه به بیمارانی اطلاق می شود که سابقه حاملگی ندارند ولی در مقابل، بیماران با ناباروری ثانویه زوج هایی هستند که در گذشته باروری موفق داشته اند و ناباروری را پس از حاملگی های قبلی تجربه می نمایند.
عوامل ناباروری در خانم ها
۱) اختلال در تخمک گذاری
ناهماهنگی در تخمک گذاری، از مهمترین علت های ناباروری درخانم ها است. به طوری که ۳۹% علت های ناباروری خانم ها به این مسئله عمل تخمک گذاری بدون انجام لقاح انجام صورت نمی پذیرد و علت باردار نشدن بانوان می باشد . در یکسری از بانوان ممکن است تخمک گذاری انجام نشود و یا به شکل نامنظم و یا کم تخمک گذاری صورت پذیرد و از جمله علائم تخم گذاری می تواند این باشد که عادت ماهیانه نداشته باشند و یا عادت ماهیانه در بانوان به شکل کم و نامنظم باشد و بعضی بانوان با آنکه دارای عادت ماهیانه منظم می باشند ، در تخمک گذاری دارای اختلال می باشند .
۲) اختلال در لوله های رحمی
در برخی از زنان، لوله های رحمی به شکل کامل و یا ناقص بسته می باشد . به همین دلیل اسپرم به تخمک نمی رسد. بسته بودن لوله های رحمی به دلیل عفونت، آندومتریوز و یا چسبندگی هایی بعد ازانجام عمل جراحی می باشد. در مقایسه با کشورهای توسعه یافته به علت وقوع و افزایش بیماری های عفونی دستگاه تولید مثلی، میزان اختلال در لوله های رحمی بیشتر می باشد . به شکل کلی و تقریبی ۳۰% علل ناباروری زن ها به اختلال در لوله های رحمی مرتبط می باشد .
۳) آندومتریوز
آندومتریوز، به حالتی گفته می شود که در آن سلولهای سنگفرش رحم (آندومتر) رشد کرده و از بخش رحم هم نیز فراتر می رود و لوله های رحمی را نیزپوشش می دهد و حتی آنها را می بندد و در تخمک گذاری موجب ایجاد اختلال می شود . آندومتریوز به شکل تقریبی ۱۳% از علت های ناباروری است و تقریبا ۷۰% زنان دارای آندومتریوز، نابارور هستند.
۴)اختلال درگردن رحم یا رحم
ناهنجاری های که در بخش گردن رحم می باشد موجب ناباروری می شود که می توان به مشکلات مرتبط به ساختمان بدن، عفونت های بخش گردن و رحم و یا کیفیت نامطلوب ترشحات رحم اشاره نمود. ازجهتی تومورهای بدخیم رحم و یا جای زخم های بخش دیواره رحم سبب ناباروری شده است .
۵) مشکلات دستگاه ایمنی
بدن مشکلات مرتبط به دستگاه ایمنی بدن و علل های ایمونولوژیک نقش مهم و قابل اهمیتی در ایجاد ناباروری داشته است در برخی موارد خانم ها، علیه اسپرم مرد ماده ای به نام آنتی بادی ترشح می شود که اسپرم ها آن را از بین برده و در برخی موارد آنها را غیرفعال می کند و حتی سبب سقط ناگهانی در بعضی از آبستنی ها می گردد .
عوامل ناباروری در آقایان
اختلالات مربوط به اسپرم علت اصلی ناباروری مردان است. به طور روتین و طبیعی ، در بیضه مرد اسپرم تولید می گردد و در زمان انزال از آلت وی خارج می شود. اگر در موردهای زیر ناهماهنگی باشد، شانس لقاح کاهش یافته و این موجب می گردد که مرد نابارور گردد . کم بودن اسپرم اسپرم نابالغ، شکل نامتعادل و غیر طبیعی اسپرم، حرکت ناصحیح اسپرم
عواملی که بر اندازه ، شکل، بلوغ و حرکات اسپرم تاثیر گذاری به شکل منفی دارد شامل : بیماری های عفونی: بیماری های عفونی با التهابی بیماری اوریون موجب التهاب ،عفونت مجاری تناسلی و …
تقریبا ۲۵% مردانی که پس از بلوغ اوریون می شوند دچار ناباروری می شوند.
اختلالات هورمونی اختلالات هورمونی موجب می شود که ۵-۲ درصد مشکلات ناباروری و علت ایجاد ناباروی در مردان می شود. تولید غیرطبیعی هورمون های FSH و LH بر تولید هورمون مردانگی یا تستوسترون و تولید اسپرم موثر و تاثیر گذار می باشد.
در این آزمایشگاه آزمایش اسپرموگرام با میکروسکوپ casa با دقت بالا انجام میشود.
علل ژنتیکی
علل مربوط به ایجاد ناباروی چه در مردان و چه در زنان می تواند محیطی بوده و ناشی از شرایطی که فرد در طول زندگی با آنها مواجه شده است ایجاد گردد و یا بر اثر اختلالات ژنتیکی رخ داده باشد.
با پیشرفت های علم پزشکی در دوران حاضر بسیاری از موارد ناباروی با شناخت صحیح علت با روش های پزشکی ساده قابل درمان بوده و بسیاری از افرادی که نابارور هستند می توانند با مراجعه به پزشک مجرب صاحب فرزند شوند.